Sa presone
Ammentos de sa presone, sa recrusione de Via Roma 51, presone chi commo non b’est prus
di Franco Stefano Ruiu
La rotonda del carcere di Via Roma a Nuoro
5' di lettura
9 Giugno 2024

Naze sa beridade, ma si bos diat capitare de intendere, pro medas bortas, s’una iffattu a s’attera, sonu de ferramenta de custa manera: dilidìn dilidòn, itt’est su chi diazes pessare e ammentare? Deo jà l’isco: a sa presone, a sa recrusione de Via Roma 51, presone chi commo non b’est prus, e proitte cust’ammentu? Ca deo bi soe creschiu belle a mur’e mesu de sa presone e cussu sonu l’intendio cada die. A biere si m’est intrau in conca a forza e tantu e mi l’ammento. Fatt’istat chi sos guardianos, o a manzanu o a sero, cada die intravan a sas zellas pro istrisinare unu cantu ‘e ferru in sas inferriadas, e custu proitte? Ca nanchi fit pro biere e intendere si a bortas sos poverittos chi bi fin remonios s’attrivian a provare a fughire “rosicande” su ferru. “Dilidìn dilidòn!” Si su sonu torravat a su connottu andavat bene e derettu a s’attera zella pro sichire sa faina. Pessandebi oje non crumpendo candommai bi podiat essire a campu unu sonu gurdu dae cussas inferriadas? E si a bortas? Cussos poverittos, ca poverittos fin abberu sa borta, comente nanchi fachian a fughire dae una bentanedda, chi davat a una corte chi, tott’a tundu, juchiat muros artos e lisios? Balla ca nò! E appustis? Jà fit cosetta! Supra de sos muros, sempere tott’a tundu de sa corte, bi fin sos caminamentos e sas garittas pros pro sos guardianos, cundennaos issos puru a istare die manna chin die, andande e torrande, armaos de mitra, a bortas! 

Comente mai, a sos tempos zente chi essiat in televisione pro faveddare de sos dirittos de sos prisoneris, non mi nd’ammento? Non bi fit sa cussentzia? Fatt’istat chi naro chi est istada una lastima a che la ghettare cussa presone, paris chin atteros palattos e dommos chi fin s’istoria de bidda nostra. Istoria! A biere si est istada s’istoria de sa bidda cussa presone. In cada retrattu chi fachian anticamente de Nugoro sos istranzos chi ischian pintare, sa presone bi fit sempere, carchi cosa cheriat narrere. Pessandebi oje, podiavamus aere unu Castel Sant’Angelo inbetzes de unu bazzinu bortulau. Istoria de pistichinzos, de zustissia torrada e negada, de prantos a band’e intro e a band’e fora, e deo mi los ammento, paris chin cussu dilidìn dilidòn, cussos prantos. Ammento zente cin sos rosarios grussos in sos brussios, mantesos a cadenas, juchendela a pede a su tribunale chi a sos tempos fit a cara a cara chin sa cresia de Santa Maria. E sos parentes iffattu, chin dignidade e non birgonza. Ammento peri zente, juchende a sos de intro manicu e robba pro nanchi si cambiare, zente chi intravat dae una janna posta a costazos de sa presone, e aisettavat chin passentzia pro poder’intrare. Mi l’ammento ca b’ajat una pratta, e nois accudiavamus pro jocare, de cada manera, e bi resessiavamus, ca fimus innossentes, chene pessare a sa tristura de chie bi fit in intro, cundennau mancari sende innossente, ca capitavat cussu puru. Mancu nau chi, si fimus jocande a pallone, e su pallone che roddulavat in sas iscalas chi nche torravan a dommo de ziu Torroneddu, toccavat de li ponnere fattu fintzas a sa pratta de sas Postas. In s’aschisorju de sos ammentos meos, peroe, nd’appo peri un’atteru, meda prus galanu. In dommo b’istavat unu pitzinnu de s’Alighera, fizu de unu guardianu ‘e presone. Beh, a sos tempos televisiones in bidda bi nd’ajat pacas abberu. Una fit in presone, in d-unu camerone mannu prenu de cadiras. Fit pro s’ispassiu de sos guardianos e de sas famillias issoro. A bi credies chi b’at appiu tempus chi nos lassavan intrare pro biere Rin Tin Tin e Penna di Falco? Jà fit nudda! Sa promissa fit de istare masedos e a sa muda. 

Cando pompiande ispapattaos sa televisione capitavat chi a “issu” sos malos li fin dande una surra, derettos cumintzavamus nois a li dare ampramanu bochinande chi pejus de gai non beniat bene. Mancu nau chi sos guardianos non b’istentavan a nos bocare fora. Bae e pisca si a sos poverittos de intro, cussas boches de creatura, resessian a lis dare nessi carchi frichinia de pessamentu galanu. A urtimu, s’urtimu ammentu chi appo de cussu palattu, postu in Via Roma 51, est de Grazianeddu Mesina intrande a lapioleddu, tottu tropediu chin cadenas postas a crastu o ruche. Commo jà est a narrere, tando, pro nois crialla, creschende e mala a creschere, Grazianeddu fit una cosa chi non isco narrere. Fit peri unu retrattu postu in sos muros, paris chin medas atteros, chin d-un’ustrina de dare a chie nanchi azzudavat a los tennere. E zustissia, in cada trettu de sa bidda, supria dae tottube. Non sun ammentos de gabbale cussos, de nessuna manera, fatt’istat chi los amus connottos, sos chi los amus connottos, ammentos isghelaos paris chin su prughere de cussu palattu, falandesi a pare.   

Salamitra

Condividi
Titolo del podcast in esecuzione
-:--
-:--